De wereld door de ogen van de havenarbeiders [Dutch]

Havenarbeiders in het oog van de storm

De wet-Major op havenarbeid is toe aan hervorming. Alleen zal er nog veel water naar de zee moeten vloeien vooraleer iedereen dezelfde koers vaart. Want bijna niemand laat in zijn kaarten kijken, in de eindspurt naar de nakende verkiezingen.
Eerst het goede nieuws: over het basisprincipe van de wet-Major dat het laden en lossen van zeeschepen in havengebied het best gebeurt door erkende havenarbeiders, bestaat nauwelijks discussie. Het systeem laat goederenbehandelaars of stouwers toe om de forse schommelingen in hun bedrijvigheid op te vangen door een beroep te doen op gespecialiseerde en goed opgeleide havenarbeiders.

Soutiens in een zakje

Toen de wet-Major in 1972 tot stand kwam, lag het zwaartepunt in een haven op het laden en lossen van schepen. Bijna alles was toen stukgoed. Anno 2014 is er door de containerisatie enorme efficiëntiewinst geboekt in het laden en lossen van zeeschepen en heeft de toegevoegde waarde zich verplaatst naar de magazijnen. In België kreeg de wet-Major echter een geografische invulling waardoor heel wat vormen van goederenbehandeling, logistieke activiteiten dus, onder havenarbeid vallen indien ze uitgeoefend worden binnen een bij wet vastgelegd havengebied, los van de vraag of ze al dan niet met het laden en lossen van schepen te maken hebben. Oefen je diezelfde activiteit uit een paar kilometer verderop, dan geldt de wet-Major plots niet meer.
“Ik kan toch geen dokwerkers vragen om soutiens in een zakje te stoppen?”, gooide Katoennatie-topman Fernand Huts vorig jaar de knuppel in het hoenderhok. Logistieke activiteiten zijn er onderhevig aan het paritair comité van de haven van Antwerpen en de wet op de havenarbeid omdat ze zich geografisch gezien binnen het havengebied situeren. Paul Valkeniers, directeur van de Centrale der Werkgevers aan de haven van Antwerpen (CEPA), die zowel de belangen van de goederenbehandelaars als van de havenarbeiders behartigt, houdt de lippen stijf op elkaar. “Gezien de gevoeligheid van het thema hebben de werkgevers afgesproken om hierover tot nader order geen standpunten te verspreiden.”Daan Schalck, directeur-generaal van havenbedrijf Gent, is wel bereid tot uitleg. “Werkgevers en havenvakbonden moeten onderhandelen wat in de toekomst onder havenarbeid bedoeld wordt en wat niet. Maar geef het sociaal overleg een kans.”
Onzekerheid voor investeerders
Niettemin geeft Daan Schalck toe dat het wettelijk kader op dit moment niet meer duidelijk is. “Ofwel moeten we alle distributieactiviteiten verfijnder omschrijven – wat is havenarbeid en wat niet – ofwel moet het geografisch toepassingsgebied van de wet op havenarbeid verkleinen. Zelfs een mengvorm kan.” Schalck houdt vooral een pleidooi voor gezond verstand. “Voor het lossen van petroleumproducten zijn er in de Gentse haven bijvoorbeeld geen havenarbeiders nodig, voor het lossen van vloeibaar fruitsap wel, terwijl je bij allebei enkel liquid moet pompen. Als er voor het lossen van binnenschepen minder havenarbeiders nodig zijn, wees daar dan soepel in. We moeten zien dat we competitief blijven en geen nodeloze kosten maken.”
Voor Voka is het zonneklaar: het toenemend aantal anomalieën in het stelsel van havenarbeid zet een rem op de verdere uitbouw van de Vlaamse havens. “De verhalen over ongerijmdheden zijn legio en zetten een domper op de groeikansen van havengebonden ondernemingen”, luidt het. Daan Schalck bevestigt dat onduidelijke regels potentiële (buitenlandse) investeerders kunnen afschrikken. “Je kan moeilijk tegen een investeerder zeggen: alles is onderhandelbaar. Die wil bedrijfszekerheid en dus ook een duidelijk kader rond havenarbeid.” Die investeerders komen heel graag naar de Gentse haven en dat heeft veel te maken met de groei van zones zoals het Skaldenpark dat met zijn ligging aan de oostzijde van de Kennedylaan net buiten het wettelijk afgebakend toepassingsgebied van de wet-Major ligt, waardoor bedrijven niet verplicht zijn om met de – meestal duurdere - havenarbeiders te moeten werken.

Rechtszaak van havenarbeiders

Volgens Chris De Hollander, directeur van papierreus Stora Enso én voorzitter van Voka Oost-Vlaanderen, is de huidige wet op de havenarbeiduit de tijd en bezorgt vele bedrijven een concurrentieel nadeel. De papierproducent leeft al maanden op gespannen voet met de havenarbeidersbonden en doet voor het lossen van binnenschepen aan zijn eigen kaai een beroep op zelfstandigen die met een eigen kraan aan de slag gaan. De Hollander: “We wilden experimenteren met binnenvaart, maar dat kon niet omdat we verplicht veel te veel havenarbeiders moesten inzetten, aan te hoge kost. We hebben dan maar met zelfstandigen gewerkt die niet onderworpen zijn aan de wet op de havenarbeid.” Een aantal dokwerkers dienden klacht bij de Arbeidsrechtbank. Het arbeidsauditoraat seponeerde de zaak omdat het geen inbreuken zag. De Hollander gaat nog een stapje verder. “De vraag is of je nog een wet nodig hebt. Laat de wet los en je opent een wereld voor allerhande initiatieven op en rond het water in de havens. Vandaag vestigen zich veel bedrijven buiten de haven om havenarbeid te vermijden. Dus kunnen ze niet werken met binnenvaart, dus is er geen innovatie.”
Bijna iedereen is het erover eens dat de wet op havenarbeid moet hervormd worden. Daan Schalck: “Ook de havenarbeiders zelf hebben er geen belang bij als bepaalde trafieken naar buitenlandse havens verschuiven omdat we mordicus vasthouden aan vastgeroeste principes. Maar laat ons het kind met het badwater niet weggooien. Havenarbeiders blijven belangrijk voor de groei van onze haven.”
(Sam De Kegel/foto Haven van Gent)

Bron : http://www.streekpersoneel.be/dossier/specials/dossier-werken-in-de-haven/havenarbeiders-in-het-oog-van-de-storm

Waarom zijn de havenarbeiders zo kwaad? Luister zelf hier http://atv.be/nieuws/2014-10-07/wet-major-opnieuw-onder-vuur/#.VG9sJGfwDfY