Investeren in geestelijke gezondheidszorg lijkt niet sexy, maar alle knipperlichten staan op rood [Dutch / Naar aanleiding van een artikel uit De Morgen]

Ik ben verheugd dat er uiteindelijk in de media een artikel verschijnt over psychologie en geestelijke gezondheid, hier te lezen : http://www.demorgen.be/opinie/investeren-in-geestelijke-gezondheidszorg-lijkt-niet-sexy-maar-alle-knipperlichten-staan-op-rood-a2110237/

Daarom dat ik ruim de tijd heb genomen hierover nog iets neer te schrijven, omdat ik er jaren over gestudeerd heb, ervaring in heb opgedaan voor wat eigenlijk een spirituele noodtoestand was, en uiteindelijk een jaar of vijf à zes als vrijwilliger in actief was, soms zeven dagen per week was ik ermee bezig, in de wetenschap dat dat taboe weg moe, er steeds meer mensen mee te maken krijgen, het wordt dé ziekte van de 21ste eeuw, en het is zo vreemd dat zovelen het meemaken, en niemand er openlijk open durft praten, behalve enkele durvers zoals Selah Sue, toen in dialoog met de opmerkelijk wijze psychiater Dirk De Wachter op televisie.

Met de weinige middelen in de gezondheidszorg, en vooral in de geestelijke gezondheidszorg, die er zijn zou ik zeggen : laat mensen in een zware crisis even op adem komen, repressieve methoden vanuit dwang en autoriteit hebben volgens mij niet echt effect. Ik heb te vaak gezien hoe dat eerder contraproductief werkt, dan mensen geneest. Wel zijn er persoonlijkheidstesten, beroepstesten, en tools voor handen om mensen inzicht in hun talenten en positieve vaardigheden kunnen laten ontdekken of herontdekken. Sommigen moeten gewoon misschien van job veranderen, of bepaalde knopen doorhakken in hun leven, zodat ze met positieve moed vooruit kunnen, niet vanuit het gevoel weer voor de leeuwen geworpen te worden om zo snel mogelijk weer economisch actief te zijn. Alles is in snel tempo aan het veranderen, en ik denk dat het onderwijs en arbeidsmarkt die evolutie moeten opmerken. Het bedrijf van de Nederlandse man waar mensen hun eigen uren en loon kunnen bepalen loopt als een trein vanuit een nieuwe, flexibel concept, en de bedrijfsleider maakt een mooie omzet. Als bepaalde structuren vastlopen, komen er weer andere, betere oplossingen op termijn die vrijer en beter werken, en nog economische succesvoller zijn op lange termijn ook.

Psychosen, dat zijn vaak angstreacties, op bepaalde bewustwordingsprocessen die kunnen overgaan in irreële angsten en diepe innerlijke belevingen. Ik heb dat nooit zomaar afgedaan als "hallucinaties", maar dat het een verstoring is die hersteld moet worden, is wel een feit. Medicatie is soms een hulpmiddel als het echt niet anders kan maar ik heb toch mooie alternatieven gezien die mensen bijstaan in hun angstbeleving en met een minimum aan medicatie, of zelfs helemaal geen, terug tot rust laten komen, in een veilige omgeving, zonder dat isoleercellen en dwangmethoden worden toegepast die mensen nog zieker maken, en nog dieper de put in kunnen duwen. Google maar op het werk van John Weir Perry. Zo'n beleiding is pas mogelijk als er mensen geschoold worden in de innerlijke wereld van de mens. Toen ik zelf nog een cursus psychologie volgde was ik heel hard geïnspireerd door Abraham Maslow die van een positief mensbeeld vertrok. Niet de visie op de zogenaamd zieke persoon die genezen moet worden, maar van mensen met hun driften en behoeften, maar ook hun mogelijkheden en talenten, die even zijn vastgelopen in hun leven, maar daar sterker kunnen uitkomen, als ze de natuur in eerste instantie hun gang maar laten gaan. Genezing komt vooral van binnenuit, het is die innerlijke wereld die vaak overhoop ligt. Ik heb vele mensen ontmoet tijdens mijn vrijwilligerswerk vroeger en daarbuiten waar je op het eerste zicht niks abnormaals aan merkt, maar vanbinnen gaan ze kapot of staan op het ontploffen. Eerst de stress mijden, het gedwongen regime van therapieën volgen is enorm hard voor mensen die bijvoorbeeld door een psychotische angstbeleving gaan. Andere psychologische scholen zoals de beweging die Maslow en Stanislav Grof oprichtten, de transpersoonlijke school, bestudeerden het potentieel van crisis als een tijdelijke periode van moeilijkheid die mensen door de crisis loodsen zonder het al teveel te onderdrukken, en wanneer alles in een veilige, niet vijandige of te drukke omgeving is doorstaan, kunnen mensen zichzelf weer terugvinden en beseffen dat het ergste voorbij is. Ik heb zelf mijn opnames doorstaan, terwijl ik vooral inzicht in mezelf zocht en mijn plekje in de wereld. Ik moest creatief bezig zijn, onderzoeken, schrijven, studeren en vooral trachten te helpen. Na de operatie die me te wachten staat in mijn kaak, ben ik nog steeds positief over de toekomst. Met vele dingen ben ik later dan anderen, en moet ik mijn tijd afwachten, met andere dingen was misschien te vlug. Ik heb ervoor gekozen om me op het verdere creatief zijn te gaan richten, en proberen zeker op die manier ook op termijn er mijn leven van te proberen maken. Ik heb geld verdienen nooit als drijfveer gezien, mijn talenten ontdekken en mijn weg vinden het leven was mijn weg naar een ietwat gelukkig leven met een doel en passie voor ogen. Een psychiater gaf ooit toe dat mensen die een crisis doormaken en er bovenop geraken zich nadien meer gaan inzetten voor anderen, maar ook leren begrenzen. Heel veel merk je op dat mensen die er bovenop geraken iets voor anderen betekenen als een belangrijke drijfveer gaan zien. Aldus mijn ervaring. Ik heb jammer genoeg ook veel mensen zien sneuvelen in zelfmoord, dat is altijd pijnlijk. Bij was het een aanleiding tot een meer spiritueler leven, ik ga daar nog wel over schrijven, maar dat is voor later, dat is voor yogi's, nog tamelijk onbekend terrein voor psychologen. Mensen die psychosen doormaken, met verslavingen worstelen of depressies moeten doorstaan zijn doorgaans gevoeliger, het is de uitdaging om van die gevoeligheid je kracht te leren maken. Ik heb mijn weg grotendeels zelf moeten zoeken, maar vond steun bij Jungiaanse tests als de Myers-Briggs typologie, een beroepstest aan de universiteit die me absoluut aanraden een sociaal bewogen creatief beroep te zoeken en me daarop te richten. Misschien beland ik ook door de crisis op straat ooit als het me niet lukt er ooit op zelfstandige basis van te gaan leven, op speelt mijn gezondheid weer op en eindigt met lot wel in een of ander ziekenhuis, hoewel ik meen te hopen dat het ergste achter de rug is. Het zelfinzicht is er gekomen, ik heb na een studie van vele yogascholen en benaderingen uit het boeddhisme beseft dat ik een creatief type ben dat eigenlijk zonder het te beseffen van kindsaf aan een mystieke aanleg had, en dat daarmee moest leren omgaan. Nu ik na vele avonturen eindelijk grotendeels antwoorden op vele onverklaarbare fenomenen heb gekregen, vooral door zelfonderzoek en zelfstudie, en begeleiding van links of rechts eens een spirituele begeleider die wat duiding kon geven, ben ik al bij al altijd heel normaal geweest. Ik ben in waanzinnige omstandigheden groot geworden, en heb wel één en ander moeten doorspartelen. De yogi, filosoof, dichter en ziener Sri Aurobindo gaf al aan dat sommige mensen op korte termijn enorm veel te verduren krijgen en veel leed moeten doorworstelen maar dat dit bij sommige mensen noodzakelijk is om hen snel evolutieprocessen te doen doorlopen zodat ze op redelijk korte tijd enorm veel ervaring en kennis moeten vergaren willen ze overleven – het ene dient zich vaak aan net na het andere, je wordt bijvoorbeeld neergestoken op straat, krijgt een dag later plots een ernstige lichamelijke aandoening, en krijgt tegelijkertijd te horen dat je grootmoeder op sterven ligt en moet daar in die toestand maar zien te geraken. En zo was mijn jonge leven vaak een aaneenschakeling van het ene avontuur na het andere. Sommige dingen waren pijnlijk om te doorstaan, anderen heel avontuurlijk en prachtig. Maar ik volg Aurobindo in zijn analyse. Sensitieven zijn niet die gekke, afwijkende mensen, hoewel dit in onze cultuur zo vaak taboe is en niet echt populair is, in het Oosten is dit vaak een aanleg voor een bepaald talent in een bepaalde richting, creatief, spiritueel, of verzorgend, leidend, of genezend. En mensen die in bepaalde geestelijke collaps doorstaan worden in sjamanistische culturen nog altijd gezien als mensen die er door de geestelijke wereld toe worden gedwongen hun verborgen innerlijke kwaliteiten te ontwikkelen. Bepaalde psychologen, dokters, therapeuten, maatschappelijk werkers, en velen met een zorgend, genezend of begeleidend beroep spreken soms uit de biecht dat ze hun beroep dat ze gekozen hebben pas hebben gevonden na een chaotische crisisperiode. Een bepaalde wake up call doet iets met een mens, en momenteel zijn er zovele wake up calls voor heel deze planeet. Doemdenken zal niks oplossen, en jezelf onnodig opjagen zal evenmin een wonder blijken. Mijn ommekeer kwam er toen ik heel mijn moeilijke beginperiode van mijn leven kon zijn als de voorbereiding op het betere dat er later zat aan te komen, maar ik werd gedwongen een bijna onmenselijke prestatie te leveren van onderzoek, meditatie, vrijwilligerswerk om te leren helpen, creatief werk, afgewisseld met ziekteperioden, ook vaak lichamelijk, die me dan weer tijdelijk het ziekenhuis in deden belanden, maar die me uiteindelijk op de lange termijn een relatief sterker en gezondere lichaam en geest bezorgden, er moest blijkbaar veel uitgeziekt worden eens ik aan mijn proces begon. Ik heb het grotendeels zelf uitgezocht, door veelal boeken uit Amerika te bestellen in het Engels, waar deze dingen aan verschillende scholen en universiteiten wordt bestudeerd en gedoceerd en onderdeel vormt van trainingen voor psychologen enzovoorts. Hier is die evolutie ook wenselijk, want ze is hoopvol, geeft leuke inzichten in de positieve mogelijkheden voor de positieve uitkomst en het transformerende effect van een tijdelijk, moeilijke periode. Je hele waardensysteem shift mee en je kijkt vaak nadien anders tegen het leven aan. Dit duikt nu steeds meer op in het Westen op individuele schaal maar ook collectief, alsof de natuur tegen ons onverbiddelijk zegt : aan zij die het willen horen : evolueer of ga ten onder. Dat klinkt drastisch maar dat zijn bijna letter de woorden van socioloog Paul Ray, die bekend is van zijn onderzoek naar de cultureel-creatieven. Die mensen uit alle lagen van de bevolking die met nieuwe oplossingen voor tal van problemen op de proppen komen en letterlijk de wereld helemaal aan het omvormen zijn in de richting die wenselijk is, en die iedereen ten goede komt.

Ik hoop dat het na de kleine ingreep in mijn kaakwand even stopt bij mij wat opstakels en testen en uitdagingen betreft en dat ik eindelijk kan beginnen leven want ik heb nog veel te geven. Ik ben blij dat een socioloog in de krant nu aangeeft dat het prima is om op je veertigste aan je carrière te beginnen, als je goed weet dat je iets kiest dat bij je past, ben je automatisch bereid om je meer te geven en langer te werken. We zullen moeten durven de oude, vertrouwde paden achter ons te laten, niet chaotisch, bruusk en alles op één dag, maar stelselmatig, in overleg met mensen die goed zijn in een bepaald vakgebied en dan geloof ik dat we uiteindelijk er wel terug bovenop zullen komen. Een instelling van mindfulness, perioden van rust en meditatie en yoga hebben me veel sterker gemaakt. Ik heb nog altijd de instelling van een mysticus, maar los van wat er zich in andere werelden afspeelt dan menig mens begrijpt of waarneemt, streef ik steeds meer naar de down-to-earth benadering van de boeddhisten. Ik heb veel gebotst met behandelaars omdat een autoritaire aanpak contraproductief werkt en omdat ik zoveel mensenrechtenschendingen heb meegemaakt en gezien, maar ik ga nu nog steeds af en toe langs een psychiater vanuit een houding van mededogen met een open geest en ben blij er eentje gevonden te hebben waar ik schilderijen van de Boeddha kon aantreffen in de gang. Mensen met gevoelige zenuwstelsels zijn hier vaak afhankelijk van medicatie, waarbij er veel te veel en veel te lang wordt voorgeschreven, ten bate van een medogenloze industrie, maar soms kan het niet anders. In het Oosten zijn er yogi's en meesters die evenzeer gevoeliger zijn, zeker na meer verinnerlijking en spirituele oefeningen gedurende jaren, maar die mensen leven verder van de drukke steden, in de bergen, in alle rust, ver van de bewoonde buitenwereld. Als zo'n meesters hier soms komen om een initiatie te geven, krijgen die flinke klappen op hun zenuwstelsel om in zo'n druk bevolkt gebied te moeten werken. De gevoelige zenuwstelsels hier in het Westen moeten wél overleven, hebben niet de luxe van aan een meer in de bergen in alle rust te leven, maar moeten het slagveld van onze drukke samenleving keer op keer betreden en overeind blijven. Zeker bij een gevorderde yogabeoefening, zoals Aurobindo ze beschrijft heb je op de duur een evenwicht van graniet nodig, en kan je al eens wankelen. Het is niet gemakkelijk, maar een noodzaak geworden waar ik veel kracht uit putte. Uiteindelijk bewees de psychologie al die gevoelige zielen in de dierenwereld diegenen die vaak voor de overleving van de hele soort zorgen, omdat ze gevaar sneller opmerken en dan heel de stam beschermen door in te grijpen.

Oudere en wijzere dokters ontdekken steeds meer het belang van het controle krijgen over de geest en vanuit het belang van de innerlijke werelden van de mens, los van het zich blind staren op diagnosen die de nadruk leggen op het afwijkende deel van de mens, maar in tegenstellingen het positieve benadrukken. Als op een open, niet-dwingende manier in een geest van samenwerking werkt het beste. Ondanks de misbruiken die ik zelf heb ervaren, neem ik dat anderen niet te lang kwalijk, het heeft zijn wonden geslagen want het geeft aan hoe ziek onze maatschappij er aan toe is als het op mededogen aankomt, maar langs de andere kant heb ik er een rijke periode opzitten die me op mijn weg heeft geblazen, zelfs na een zelfmoordpoging te hebben overleefd ooit, die het gevolg was van pesterijen en de druk van de controledokters die me niet met rust lieten, het gestraft worden bij het volgen van een opleiding wat me tot het Arbeidshof bracht, en telkens weer met goede moed in moeilijke omstandigheden vrijwilligerswerk te doen, tot de universiteit me deed doordringen wat ik eigenlijk nooit had durven toegeven : kies een creatief bestaan als basis, verwacht er geen roem of rijkdom mij als doelstelling maar leef je ziel uit en help er anderen mee, dat is me bijgebleven. Sinds ik dat ben beginnen doen ben ik – ondanks de struggles die zich nog steeds voordoen in mijn leven, de botsingen op het onbegrip die me enigszins aan het verhaal van Paulo Coelho doen denken, die door zijn ouders meermaals in een psychiatrische instelling werd gestoken omdat men interesse in literatuur afwijkend gedrag vond genezen moest worden. Coelho kreeg er electroshocks om van zijn literatuurinteresse te genezen. Iets gelijkaardig heb ik tweemaal meegemaakt, toen mijn eigen familie niet begreep dat mijn proces van crisis op lange termijn een spiritueel proces werd waarbij ik tijd moest nemen om mijn geest te onderzoeken en mijn mystieke, vreemde, vaak zogenaamde paranormale belevingen een plaats moest geven. Ik heb ze immers sedert mijn kindertijd. Paulo Coelho getuigt ook van een eigenaardige weg als pelgrim die hij heeft afgelegd. Ik heb het ergste gehad, worstel niet meer met kundalini symptomen die als ze niet begrepen worden een hel betekenen voor diegenen die zo'n transformatie door moet maken, en waarbij medicatie, isoleercellen, dwangbehandelingen en shocktherapieën onder andere ertoe kunnen leiden dat iemand werkelijk uit het leven stapt. Nu heb ik nog steeds aan bepaalde dingen te werken, maar mijn levenspad is uitgestippeld en voor mezelf rond. Ik zal mijn leven ernaar inrichten, zal een buitenbeentje blijven, maar met een groot hart naar al wat leeft, hoewel de hardheid in de wereld die onder zoveel uitdagingen en crisis gebukt gaat merkbaar wordt, met als gevolg dus die extreme toename aan psychologische problemen. Psychiatrie, dat is de studie van de ziel toch, en over de ziel wordt vaak binnen de kunstwereld gesproken of binnen de religie en spiritualiteit. Zegt dat niet genoeg dat er net daarom zoveel mensen er bovenop geraken door creatieve en spirituele interesses te ontwikkelen? Het is een zoektocht, waarbij men niet moet blijven steken in de bijverschijnselen van het paranormale en de hocus pocus, maar die als we het boeddhisme mogen geloven ons op weg brengt naar onze meer gelukkige staat van zijn, in het extreme doorgetrokken een verlichtingsweg, of zoals Jung het al aangaf een individuatieproces op gang kan brengen naar zelfverwerkelijking. Hulpverleners en overheden kunnen er zelf hun profijt halen door daar zelf kennis van te nemen. Mensen die onder veel stress gebukt gaan en hoge verantwoordelijkheden hebben hebben er alle baat bij ook tijd te nemen voor complete rust, meditatie, ontspanning en innerlijke rust en vrede, dat hoeft niet zeemzoet zweverig te zijn, want uiteindelijk is het, zeker in het begin het pad van de krijger die velen obstakels moet overwinnen in zijn eigen geest. In psychosen loopt de innerlijke wereld over in de buitenwereld, wat voor yogi's of sjamanen uit andere culturen geen probleem is, die spelen daar mee, hoe vreemd sommige Westerlingen ze ook mogen vinden, psychotische mensen, mensen in een depressieve crisis of zelfs mensen met verslavingen worstelen net ook met een grip krijgen en meester worden over dat innerlijke, en dat is een levenslange uitdaging die je moet aangaan, stap voor stap. De beste begeleider is die psycholoog die hier ook kennis van heeft en hier begrip voor kan tonen. Het is wellicht de 'Psychology of the future', naar het gelijknamige boek van Dokter Grof. Grof stelt zelfs dat heel de planeet deze crisis moet doorworstelen en dan pas tot vrede zal komen. Vrede begint vanuit het innerlijk, en dan pas in de wereld. Het bots en klettert soms stevig in ons leven, in onze relaties, vriendschappen, op opleidingen, in werksituaties, maar na een paar jaar meditatiebeoefening kan je steeds terugschakelen op die innerlijke, rustige waarnemer en ben je meer gewapend tegen stormen en pijn. Om het filmpje van Muse over de Unsustaibable Earth hier nog eens aan te geven : we zitten in een enorme overgangsfase als planeet en beschaving, dat is bevestigd door experten op het hoogste niveau binnen regeringen, en is geweten bij intelligentiediensten, het filmpje geeft aan dat het de komende jaren nog enorm spannend kan worden : http://youtu.be/jDuitlrANY4 , maar als we allemaal de beste uitkomst voor ogen houden, dan kunnen we in een totale nieuwe wereld aankomen waarbij de oorlogen en de ecologische en economische problemen tot het verleden zullen behoren. Misschien hebben we op termijn wel die mensen nodig die net afwijkend van de norm op zoek gaan naar nieuwe invalshoeken en andere oplossingen voor de problemen van vandaag. Ik heb zoal verrassend veel bijgeleerd van ontzettend vernieuwende denkers die met oplossingen komen.

Samengevat : het wordt roeien met de riemen die we hebben, de wereld staat onder hoogspanning dus we zullen momenten van rust moeten inlassen en durven trouw blijven aan onze innerlijke raadgever, ons geweten, ons hart, in een geest van samenwerking. Een besef dat wij allemaal deel uit maken van één grote keten die van elkaar afhankelijk is waar iedereen een evenwaardig deel van uitmaakt. Als ik bot wordt behandeld, of eens in een conflict verzeild geraak, dan is dat besef van die verbondenheid wel ver zoek, maar diep van binnen heb ik er de bewijzen van geleerd vanuit jaren meditatie en yoga, waarbij ik letterlijk de samenhang en het proces van oorzaak en gevolg, in het Oosten 'karma', genoemd aan het werk zag. De meer mystieke genootschappen onderzoek ook bij ons in het Westen die natuurprocessen en fundamentele wetten van het bestaan en leven met respect voor die principes. Ik volg de Dalai Lama dat als de wetenschap ooit iets ontdekt dat aantoont dat het boeddhisme op een bepaalde manier niet strookt met ontdekkingen van de wetenschap, dat dan het boeddhisme zich zal moeten aanpassen. Dat is een mooie, open houding met respect voor de wetenschappelijke evolutie. Uiteindelijk denk ik dat veel van dit alles op steeds grotere, populairdere schaal aan belang gaat winnen omdat we nieuwe manieren zullen moeten vinden om te overleven, en de aandacht gericht houden op het positieve is de beste instelling, want gedachten creëren handelingen en vormen uiteindelijk onze werkelijkheid, ons bestaan en ons lot.

Dat deze weg niet voor iedereen weggelegd is kan ik me voorstellen, dokter Stanislav Grof zag het toch als heel belangrijk voor de toekomst, en in de Verenigde Staten en in zelfs in Nederland worden deze meer alternatieve, avant-garde benaderingen, ook vanuit de evolutionaire psychologie in grote mate bestudeerd. Ik denk dat ons België deze verruimende stap ook moet durven zetten. Medicatie bewijst zijn dienst in noodgevallen, maar teveel behandelingen zijn er om de farma-industrie rijker te maken, en alternatieven op compleet natuurlijke basis zijn niet winstgevend en dus niet zo interessant voor de farma-industrie, die nog steeds de opleidingen van onze artsen mee betalen, en zo geraakt men nooit uit die niet zo goede benadering van geneeskunde. Dat blijft een groot nadeel aan dit tijdperk dat zich vooral baseert op het materiêle, en waarbij geld heerser is, of wie het geld beheerst dan toch. Dat zal niet zo snel veranderen. Ook voor mij is het een uitdaging in een wereld van macht, geld en uiterlijk vertoon toch met de instelling van een spirituele krijger die nergens voor terugdeinst elke uitdaging onbevreesd aan te gaan. Ik heb al voor hetere vuren gestaan, denk je op de duur wel. De wereld is een gevaarlijke plek, maar met miljoenen mensen van goede wil, die vaak onopgemerkt meewerken aan het herstel van de wereld en het oplossen van problemen, zonder daar ooit voor bedankt te worden, rijk van te worden, of bekendheid te genieten. Die mensen krijgen amper aandacht binnen de reguliere media, hoewel ik ook daar stilaan een positieve verschuiving zie bij journalisten en opiniemakers naar anders, beter en constructiever nieuws. Er staan nog een wellicht enkele decennia voor de boeg die vele uitdagingen zullen brengen, en waarvan de komende tien jaar enorm belangrijk zijn willen we overleven. Dat we er kunnen geraken daar twijfel ik niet aan, maar de politieke wil van onze leiders mag niet ontbreken. En laat die mensen ook maar regelmatig eens ontspannen in Zenmodus gaan, en de geest van de onvreesde krijger voor de goede zaak aanwenden om voor niks terug te deinzen als het iedereen beter kan maken, niet alleen een kleine groep, maar iedereen. Zij die even overwelmd worden door psychisch ongemak zijn geen watjes die zo snel mogelijk “genezen” moeten worden, maar mensen die het even hebben gehad en die we vooral met rust moeten laten en tijd moeten gunnen om hun leven te heroriënteren, gebaseerd op vertrouwen in de toekomst. Het zou jammer zijn dat we nog meer mensen verliezen aan zelfmoord, ik heb er op mijn korte leven, deels vanuit mijn vrijwilligerswerk, teveel zien gaan die uit het leven stapten en die hun crisis niet konden doorstaan. Dat is telkens pijnlijk, jammer en schokkend, en dat mogen we niemand toewensen. Met goede wil, vetrouwen en mededogen is alles mogelijk. Sigmund Freud zijn boeken kwamen ooit op de index van verboden geschriften, toch was hij een genie voor zijn tijd, en alle anderen die na hem kwamen. Nu is het misschien tijd om een voorbeeld aan die nieuwe invalshoeken uit het buitenland te verkennen die hoop geven, en een dosis positiviteit en vertrouwen in de mens en het leven schenken. De geestelijke gezondheidszorg die er enkel op uit is om mensen vol medicatie te stoppen, als kinderen te behandelen en desnoods bij het weigeren van enig gezag op te sluiten moet tot het verleden behoren, dat heb ik teveel gezien. Dat er zich noodsituaties voordoen kan ik begrijpen. Dokters en personeel zijn ook maar mensen en het is een zwaar beroep, maar de V.S. en Nederland komen met verrijkende alternatieven naar voren, en die kunnen het werkterrein voor iedereen aangenamer maken. Als ik nog met behandelaren in contact komt neem ik me voor dit vanuit een geest van samenwerking en mededogen te doen, ik mediteer dan even voordien, en zolang men mij niet tracht te domineren vanuit een misbruiken van een machtspositie kan men van mij het beste verwachten. Die machtshiërarchie binnen de zorgsector zou toch plaats mogen ruimen voor een houding waarbij mensen elkaar als gelijkwaardig beschouwen, en waarbij iedereen zijn best kan doen om oplossingen te bedenken. Teamwork dus. The sky is the limit, and often found in the depths of the heart. Ik ben niet bang voor de toekomst, er is teveel dat ik nog zou kunnen doen. Dit gezegd zijnde sluit ik een drukke periode van veel schrijven en onderzoek af om me tot wat yoga, meditatie en rust te begeven, en hoop ik stilaan mijn programma op te vullen met het lezen van literaire werken, zoals aangeraden door een boek over creatief schrijven. Ik heb mijn geloof in de planeet en de mens nog lang niet opgegeven. Dit gezegd zijnde tracht ik me de volgende dagen te verdiepen in Harry Mulish en Hugo Claus, en me voor te bereiden om binnen een jaar of vijf toch actief aan de slag te zijn. De periode daar naartoe zal me veel schrijf-en leeswerk brengen als voorbereiding, en als mijn gezondheid nu eindelijk gespaard kan blijven van operaties en dergelijke meer dan ben ik bereid nog lang en vruchtbare arbeid te leveren die hopelijk een meerwaarde kan betekenen voor anderen. Samen staan we sterk. Ik heb doorheen de regels leren lezen bij zovele informatie die ik heb doorgenomen doorheen de jaren, en zie tussen de miserie op het eerste gezicht toch veel goeds gebeuren ook, door gewone burgers die actie ondernemen. Ik geloof niet dat alles zomaar naar de klote gaat. Na regen komt zonneschijn, al zullen we misschien wel allemaal verplicht moeten leren zwemmen, of een bootje huren. En als er al geprotesteerd en gemanifesteerd wordt de komende dagen, dan mag dat mijns inziens ook zijn omwille van het ontbreken van een minister van geluk in de huidige regering, ooit wijselijk opgemerkt door een pientere opiniemaker in De Morgen geloof ik, en terecht.

En wat de onderzoekers omtrent de psychologie betreft : steek je licht eens op bij de California Institute of Integral Studies, daar bekijkt men alle psychologische scholen als waardevol maar bestudeert men ook de nieuwere theorieën en modernere invalshoeken op basis van jarenlang onderzoek naar het bewustzijn. Al tien jaar geleden zocht ik naar dergelijke opleidingen in België, maar ze waren of onbetaalbaar, of niet genoeg herkend. Die school in de Verenigde Staten blijft me inspireren en kan een positieve meerwaarde betekenen voor het beleid in België. De psychiatrie is een jonge wetenschap, maar het feit dat er zo weinig positieve resultaten worden geboekt is omdat er nog teveel vanuit een machtspositie wordt gewerkt waarbij mensen als kinderen worden behandeld in een systeem dat nog te vaak middeleeuws aandoet, een gesloten wereld die dringen opengebroken mag worden door er open over te durven praten. Ik schaam me nooit voor mijn gevoelens, ik ben blij dat ik nog durf te voelen, en dat moeten we meer door. Daarvoor hoef je geen watje te zijn, ik ben als het erop aankomt iemand die me niet zo snel laat bangmaken ofzo, of van de wijs brengen. Alleen gaan de alarmklokken af, is er wellicht personeels-en middelentekort, en wordt de situatie onhoudbaar. Misschien moeten we onze hele manier van leven eens durven in vraag te stellen, ons bestaan waarin de ratrace tegelijkertijd vanzelfsprekend wordt geacht, en tegelijkertijd net iedereen begint dol te draaien. Die wijze opmerking van die socioloog in De Morgen is me bijgebleven. Was ik niet creatief actief geworden, dan was ik wellicht toch psycholoog geworden geloof ik. De psychologie is misschien nog wel de boeienste tak van van wetenschap in de toekomst. Nu nog enigszins volwassen aan het worden, maar veelbelovend voor de toekomst denk ik, omdat het ons leert op wetenschappelijke wijze naar onszelf te kijken, en als we dat positief kunnen aanwenden verandert daarmee heel de maatschappij ten goede.