Draaiboek Vluchtelingenhulp Calais Vanuit België

door  Kaat Hermans


1. VOOR VERTREK

1.1 DE LIJST
      Voedsel:

- pasta, rijst, poederpuree
- blikken soep, groenten, fruit
- koffie
- suiker
- thee
- kookgerei (gasvuurtjes, potten en pannen, blikopeners, scharen)

        Hygïene:

- zeep
- shampoo
- washandjes
- (steriele) verbanden, plakkers, pijnstillers, ontsmettingsalcohol, pincetten
- teilen om het water in op te vangen
- handdoeken
- haarborstels
- om de vuiligheid ter plekke op te ruimen: grijptangen, plastic handschoenen
                  

       Kledij:

- warme vesten
- Schoenen: sneakers, wandelbottines, baskets (geen lederen stadsschoenen, deze glijden en schimmelen)
- Boxershorts

       Slaap en ontspanning:

- dekens
- matrassen (liefst met beschermingshoes), luchtmatrassen, veldbedden
- tapijten en andere vloerbedekking
- slaapzakken
- tenten
- tentharingen
- spelkaarten
- verf/kleurpotloden/plakkaten/schildersdoeken (voor de school/kunstworkshops/de plaatselijke kunstenaar)
- ballen
- voor de school: woordenboeken Fr-Arabisch, Fr-Eng, Eng-Arabisch,…
- pennen, potloden, papier,schriftjes

    Bouwmateriaal:

- oude dekens ter isolatie van het dak
- paletten
- nagels
- zeilen
- kippendraad
- allerlei gereedschap (hamers, schroevendraaiers,…)
- betonijzers
- sjor-/nylontouw
- grills/roosters
- afdekplastic
- schoppen/spades
- kruiwagens
  

        Allerlei: 

- waterbidons/emmers
- waterteiltjes
- batterijen
- kop-/pillampen of opdraaibare lampen
- krukken (veel mensen met gekwetste benen/voeten)
- gsm’s, smartphones (zodat ze op het internet kunnen en gratis kunnen skypen/Fiber)
- gasvuren
- fietsen/fietstassen/fietsherstelmateriaal
- kaarsen, aanstekers
           
         
    1.2 WAT BETREFT SPULLEN

Inzamelen:
- 1 centraal punt, afgesproken tijdstippen van levering
- Inhoudsetiketten/zak in Frans of Engels
- Soort per soort: in 1 zak schoenen, 1 zak handdoeken etc.. => indien echt veel, zelfs op voorhand: schoenen maat 41 t.e.m. 45, broeken maat medium
- Stevige zakken/ dozen, in het ideale geval: in rugzakken, die daar ook gebruikt kunnen worden
- Schoenen samenbinden (veters/velcro)
- Checken op vuiligheid, afval eruit sorteren
- Indien te veel: naar kringloopwinkel, in klerencontainers, andere initiatieven in België (vluchtelingen/daklozen)
- Supermarkten, tweedehandswinkels, doe-het-zelf-zaken, apothekers aanspreken omtrent eventuele overstock of donatie (1 persoon die dit overschouwt, zodat dezelfde bedrijven niet overstelpt worden met dezelfde hulpvragen)
- Geld storten is ook een mogelijkheid (bij penningmeester Jan Roeder BE85 2350 1227 9606 met vermelding Calais)

1.3 WAT BETREFT PERSONEN
Stel jezelf de vraag: kan ik daar iets doen/betekenen? Als het enige antwoord is: “Neen, maar ik wil het wel graag e’s gezien hebben.” , blijf dan thuis.

- Zorg dat je voor vertrek in contact staat met één van de hulporganisaties/burgerinitiatieven ter plekke. Zeg hen wat/hoeveel je meeneemt, zodat jij je komst kunnen voorbereiden en inschatten
- Eigen spullen voor eventueel verblijf goed apart houden (zien dat je geen rugzak uitlaadt die voor eigen gebruik is)
- Bij eventueel verblijf: hotels/campings in Calais zijn zeer duur en schaars, overnachting bij hulporganisaties niet mogelijk, eventueel in de auto overnachten
- Gesloten schoenen dragen
- WC papier meenemen
- Lees de Franse wegreglementering er even op na (fluohesjes, wat mag niet achter het stuur,..)
- Eventueel in wegresto suiker/melkjes meenemen voor de vele koffies die er gedronken gaan worden
- Kledij: draag aangepaste kledij, vermijd juwelen
Idee: Twee/drie-talige (!) facebookgroep maken ter centralisering van de hulp aan Calais vanuit België: wie rijdt vanuit waar? Hoeveel plaats in de auto en vanuit welk punt kan die bevoorraad worden? Op deze groep kunnen bedrijven dan ook terecht indien ze iets aan te bieden hebben (matrassen, paletten, camions). Groep beheerder(s) aanstellen die opvolgen, centraliseren en beantwoorden.
- Bij inladen van de auto/camionette/camion: soort bij soort steken, zodat er ook een logica in de auto zit. Medicijnen en hygiëne, voedsel gemakkelijk bereikbaar houden, kleren vanonder.
- Op voorhand tanken (niet op autostrade/in Frankrijk)

2. BIJ AANKOMST

2.1 WAT BETREFT SPULLEN

- KOFFER NIET OPENEN EN BEGINNEN UITDELEN (geen Sinterklaas, loopt op vuilnisbelt af)
- Beter nog: eventueel (net) buiten kamp afspreken, de spullen naar de opslagplaats van de contactpersoon brengen en dan pas naar de jungle
- Medicijnen, verbanden, pijnstillers: geef deze tevens af aan de hulporganisatie waarmee je contact hebt, zij distribueren naar de vluchtelingen/ de verpleegster in het centrum

2.2 WAT BETREFT PERSONEN
- Schooltje aan de ingang= ontmoetingsplek van vrijwilligers. Blijf buiten staan en praat niet te luid, zeker niet als er les bezig is. Spreek zeker ook andere vrijwilligers aan, interessante contacten en uitwisseling van ervaring
ga echter niet langs hier de jungle binnen, maar volg de grote baan tot je aan de toiletten komt op je linkerkant, waar de tent van Dokters van de Wereld staat. Hier is meer open ruimte en loop je niet rond in de “achtertuin” van de mensen.
Van hieruit geraak je zonder probleem aan de brug, waar voedselbedeling plaatsvindt en waar de muur ook staat: een stalen muur langs de snelweg, continu bewaakt door 2 politie agenten. Verderop ligt het gedeelte Afghanistan, waar een echt forum is met winkels en restaurantjes. Dit is ook de weg die ’s avonds/’s nachts straatverlichting heeft.
- Idee: een gsm met Franse simkaart die eventueel kan doorgegeven worden als er veel spullen geleverd worden

2.2.1 Jungle Etiquette
- Loop niet opzichtig met je camera rond, de vluchtelingen hebben een aversie t.a.v. journalisten en pottenkijkers. Hou er ook rekening mee dat sommigen überhaupt niet vastgelegd willen worden op beeld (religie, angst voor herkenning, degout van pottenkijkers)
- Weet dat Darfur niet gelijk is aan Sudan, en Afghanistan al zeker niet Pakistan (hier zijn ze gevoelig voor)
- In de “wijken” Afghanistan en Syrië: bedek je schouders
- Als je aan een tent wordt uitgenodigd en er ligt een tapijt: doe je schoenen uit
- Als er ergens steentjes/flessen gevuld met zand liggen: opletten dat je hier niet over loopt, dit is vaak in de buurt van een heilige plek
- Als je een uitnodiging afslaat voor koffie of thee, appreciëren ze het als je je hand naar je hart brengt, het hoofd buigt en vriendelijk bedankt (teken van respect, als je op elke uitnodiging ingaat, sta je stijf van de cafeïne)
- Broken windows theory: het is niet omdat er overal afval ligt, dat wij daaraan moeten bijdragen: hou je afval bij
- Koop eten/drinken in 1 van de shops, ga iets drinken in een bar
- Als vrouw: het is een vluchtelingenkamp vol mannen, dus natuurlijk ga je belangstelling hebben. Pas je kledij aan, vertrouw erop dat ze respect hebben en geef dat ook terug. Neem een open doch geen uitdagende houding aan.
- Begin de mensen zelf niet te bevragen, je zal het merken als ze een gesprek met je willen aanknopen (en zeker niet enkel de grijsgedraaide vragen: Vanwaar ben je? Hoelang ben je hier al? Natuurlijk komen deze ter sprake, maar toon meer interesse dan dat.)
- Luister naar de hulpverleners en de vluchtelingen om te weten te komen waar er actueel het meest nood aan is. Noteer dit ook/spreek het in op je bandopnemer/gsm
- Pas op aan de heuvels aan de kant van de grote weg: deze zijn zeer glad

2.2.2 BETEKENIS ALS BEZOEKER 
Denk voor vertrek al na over wat je kan betekenen voor de jungle en de mensen die er wonen. Eventuele functies zijn:
- Sorteren van de kleren: helpen in de opslagplaats van de hulporganisaties/burgerinitiatief.
- Voedselbedeling: dit gebeurt door Auberge des Migrants elke dag rond +- 15u aan de brug. Je kan helpen door langs de rijen te staan en te zorgen dat niemand voorsteekt/te veel langs gaat. Later op de avond is er voedselbedeling aan het Centrum, aan de overkant van de Jungle. Ook Salaam bedeelt voedsel.
- Distribueren van de kleren: in overleg met de hulporganisaties/burgerinitiatieven kan je de jungle intrekken en als aanspreekpunt dienen voor de mensen die nood hebben aan bepaalde spullen. Zij zeggen je precies wat, jij vraagt hun naam en telefoonnummer. Al deze benodigdheden komen op een lijst, worden opgehaald in de opslagplaats en ten slotte bezorgd aan de personen in kwestie
- (mee nadenken over) afvalsortering/-opruiming: de jungle ligt er vuil bij. Mensen zijn het niet gewoon van te sorteren (ecologie is een bekommernis van mensen die het goed hebben). Ook zien zij het nut er niet van in, aangezien ze overtuigd zijn van een kort verblijf (vergelijk het met onze festivalterreinen en –campings na 1 weekend). Eventueel: voedselbedeling via herbruikbare dozen, pas nieuw blik eten krijgen als je oud blik inlevert, puntensysteem voor vuilnisopruimers,…
- Juridisch advies: mensen die vragen hebben omtrent het land van herkomst en aankomst (wat de implicaties hier van zijn), specifieke casussen, info over de rechten van vluchtelingen in Frankrijk en Groot-Brittannië
- Tolken: nieuwe mensen begeleiden, kunnen vaak niet lezen of hebben nog niet de juiste contacten kunnen leggen. Hen uitleggen waar de school is, het centrum, de brug, de voedselbedeling, hoe ze aan spullen moeten geraken. Eventueel een flyer maken en deze uithangen, met uitleg over de punten van voedselbedeling en de procedure voor het distribueren van goederen.
- Leerkrachten: voor het schooltje. Vooral lessen Frans (serieus engagement, overeen te komen met de school, voor langere tijd)
- Fietsherstellers: voor het zelf herstellen van fietsen (laat dit dan aangekondigd zijn, eventueel verzamelen aan de grond aan de tent van Dokters van de Wereld), of fietsherstelworkshops geven
- Noodwoningen bouwen: de vluchtelingen zijn al zeer inventief in hun woningen, indien mogelijk met hout en plastic woningen bouwen

2.2.3 Buiten de Jungle

Ook buiten de Jungle zijn er vluchtelingen. Deze zijn minder bereikbaar voor hulp en zijn in kleinere getallen aanwezig.
In het park van Calais aan de rue Richelieu, over de brug, achter de Pizza Hut, zitten veel (voornamelijk Albanese) vluchtelingen. Wij hadden contact met één van hen, die ons uitdrukkelijk vroeg om ook naar deze mensen hulpgoederen te brengen. Zij verblijven in het park omdat ze het VK trachten te bereiken via de Ferry of de trein en omdat ze niet in de Jungle willen zitten. Zij hebben vooral nood aan:
- Warme dekens
- Zeilen
- Voedsel
- Warme kleren
- Schoenen
- Pillampen 

Ook aan de “l’église de Syrians”, nabij de vuurtoren zitten er vluchtelingen. Zij wensen absoluut niet gefotografeerd te worden. Aan de BCMO, de sportzaal in Calais aan de rue de Moscou, verblijven ook vluchtelingen. Toen wij aankwamen, waren deze al aan het slapen. Naar onze inschatting kunnen zij hetzelfde gebruiken als de vluchtelingen in het park, maar wij hebben geen contact met hen gehad en hebben geen weet van organisaties/burgerinitiatieven die hen ondersteunen.

2.3 PLAN VAN HET KAMP

2.4 ACTIEVE ORGANISATIES EN BURGERINITIATIEVEN
Dit gaat enkel over de organisaties waarvan wij hebben gezien/weet hebben dat ze actief zijn in het kamp. Er worden geen contactgegevens gegeven, tenzij een duidelijke vraag. Zoveel mogelijk proberen via 1 persoon/groep contacteren/vragen stellen.
- Dokters van de Wereld
- Caritas
- Salaam (georges)
- Auberge des Migrants (François)
- Calais: Ouverture et Humanité (Marion en Fabienne)

COH is te bereiken via hun fbgroep. Laat ons afspreken dat wij hen niet overladen met vragen, maar effectief centraliseren in onze eigen fbgroep, waarna er, in naam van die groep en bericht wordt gestuurd.
- Calais Migrant Solidarity- Action for UK: Britse groep, die wil kijken wat ze in Calais kunnen doen voor de vluchtelingen en in Groot-Brittannie voor de weinigen die er geraken
- Persoon: Zimako Jones, is min of meer de contactpersoon wat betreft het schooltje. Gsmnummer/e-mailadres op aanvraag.

- Elke week is er een vergadering (1u) tussen alle hulpverleners
- Elke maand is er overleg tussen de burgerinitiatieven en 1 afgevaardigde van elke nationaliteit

2.4.1 SOCIALE MEDIA
Er zijn enkele pagina’s die al een inzicht geven in de jungle
- Jungle Life
- ART in the Jungle
En enkele initiatieven die gecommuniceerd worden via sociale media
- 12 september “rechts tegen vluchtelingen”
- 19 september 2015: solidariteitsactie (Eng, FR, Be, Nl)

3. NA TERUGKOMST

- Pas/vul benodigdhedenlijst aan
- Zorg dat je tot rust kan komen, alles kan laten bezinken
- Schrijf/publiceer foto’s/maak een facebookstatus aan ter sensibilisering en informeren
- Opmerkingen/bedenkingen: speel ze door naar de beheerder(s) van de facebookgroep