Het Werk (eerste Fase)

"Verandering van bewustzijn zal de voornaamste factor zijn, de eerste beweging; de fysieke verandering zal een ondergeschikte factor zijn, een consequentie. In de voorafgaande stadia van de evolutie moest de eerste zorg en inspanning van de Natuur gericht worden op een verandering in de fysieke organisatie, want alleen zo kon er verandering van bewustzijn komen; deze noodzaak was een gevolg van het feit, dat de kracht van het bewustzijn dat reeds gevormd werd onvoldoende was om een verandering in het lichaam teweeg te brengen. Maar in de mens is een omkering mogelijk en zelfs onvermijdelijk; want het is door zijn bewustzijn, door de transmutatie van zijn bewustzijn en niet langer door tussenkomst van een nieuw lichamelijk organisme, dat de evolutie tot stand gebracht kan en moet worden. In de innerlijke werkelijkheid der dingen was een verandering van bewustzijn altijd al het belangrijkste feit, de evolutie heeft altijd een spirituele betekenis gehad en fysieke verandering was slechts instrumenteel; maar deze relatie was aanvankelijk verborgen  door het abnormaal evenwicht tussen beide factoren, waarin het lichaam van het uiterlijke Onbewuste zwaarder woog dan het spirituele element, het bewuste wezen, en zijn belang verduisterde. Maar als die verhouding eenmaal is rechtgetrokken, zal de lichamelijke verandering niet langer aan de bewustzijnsverandering vooraf hoeven te gaan; het bewustzijn zelf zal door zijn eigen mutatie de mutaties die het lichaam moet ondergaan noodzakelijk maken en bewerkstelligen."

- Sri Aurobindo